Cài đặt & quản lý phiên bản Fail2Ban trên Linux

📌 Tổng quan

Fail2Ban là một công cụ bảo mật mạnh mẽ giúp bảo vệ server khỏi các cuộc tấn công brute-force bằng cách phân tích log và tự động chặn IP đáng ngờ qua firewall (iptables). Tuy nhiên, không phải lúc nào phiên bản mặc định của hệ thống cũng đáp ứng đủ nhu cầu.

Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn:

• Cài đặt Fail2Ban bằng apt (version stable)
• Nâng cấp Fail2Ban bằng cách biên dịch thủ công (from source)
• Quay trở lại phiên bản cũ nếu bản mới không hoạt động như mong muốn

⚙️ Phần 1 – Cài đặt Fail2Ban bằng apt (bản ổn định)

Đây là cách đơn giản, an toàn và phù hợp cho 90% người dùng.

sudo apt update
sudo apt install fail2ban

Sau khi cài xong, kiểm tra phiên bản:

fail2ban-client -V

Ví dụ đầu ra:

0.11.2

✅ Ưu điểm:

• Nhanh chóng, dễ dùng
• Tự động cập nhật khi hệ thống cập nhật
• Đã được kiểm thử với hệ điều hành

❌ Nhược điểm:

• Không phải lúc nào cũng là bản mới nhất
• Có thể thiếu một số tính năng hoặc fix mới

🚀 Phần 2 – Nâng cấp Fail2Ban bằng cách cài thủ công (từ source)

Nếu bạn cần regex hoặc tính năng mới hơn (ví dụ: fix cho log SIP kiểu pjsip), bạn có thể nâng cấp theo cách sau.

Bước 1 – Gỡ bản apt cài sẵn (nếu muốn)

sudo systemctl stop fail2ban
sudo apt remove fail2ban

Bước 2 – Clone & cài đặt từ source

cd /usr/src
git clone https://github.com/fail2ban/fail2ban.git
cd fail2ban
python3 setup.py install

Cài thành công sẽ tạo ra các binary tại:

/usr/local/bin/fail2ban-*

Bạn đã cài đặt bản mới của Fail2Ban (1.1.1.dev1) từ source thành công vào /usr/local/bin, nhưng hiện tại lệnh fail2ban-client vẫn đang trỏ đến bản cũ tại /usr/bin/fail2ban-client (nơi không còn tồn tại do bị ghi đè hoặc xóa khi cập nhật).

Để tránh lỗi như dưới.

shell> fail2ban-client -V
bash: /usr/bin/fail2ban-client: No such file or directory

Hãy thực hiện các command thay thế sau.

ln -sf /usr/local/bin/fail2ban-client /usr/bin/fail2ban-client
ln -sf /usr/local/bin/fail2ban-server /usr/bin/fail2ban-server
ln -sf /usr/local/bin/fail2ban-regex /usr/bin/fail2ban-regex

Kiểm tra:

fail2ban-client -V

Ví dụ:

1.1.1.dev1

⏮️ Phần 3 – Gỡ Fail2Ban bản mới và quay lại bản apt

Nếu bản mới gây lỗi, không hoạt động đúng (ví dụ không parse được log hoặc regex không khớp), bạn có thể rollback về bản apt.

Bước 1 – Gỡ bản source

cd /usr/src/fail2ban
python3 setup.py install --record installed-files.txt
xargs rm -v < installed-files.txt

Bước 2 – Xóa binary dư thừa (nếu có)

rm -f /usr/local/bin/fail2ban*
rm -rf /usr/local/lib/python*/dist-packages/fail2ban*

Bước 3 – Cài lại bản chuẩn từ hệ thống

sudo apt update
sudo apt install --reinstall fail2ban

Kiểm tra lại:

fail2ban-client -V

🧭 So sánh nhanh các cách

+------------------------+------------------+--------------------+
|                        | Cài bằng apt     | Cài bằng source    |
+------------------------+------------------+--------------------+
| Phiên bản              | Cũ, ổn định      | Mới nhất, dev      |
| Dễ cài đặt             | ✅               | ❌ (nhiều bước)     |
| Có tự cập nhật         | ✅               | ❌                  |
| Hỗ trợ regex mới       | ❌               | ✅                  |
| Dễ rollback            | ✅               | ⚠️ (phải thủ công)  |
+------------------------+------------------+--------------------+

📌 Ví dụ Filter PJSIP không hoạt động ở bản cũ

Nhiều admin Asterisk gặp lỗi như:

NOTICE[...] res_pjsip/pjsip_distributor.c: Request 'INVITE' from ... failed - No matching endpoint found

Regex chuẩn trên bản mới Fail2Ban có thể khớp được, nhưng bản cũ thì không (do giới hạn failregex cũ không có nhóm (?P<host>) chuẩn xác).

🧱 Sơ đồ tổng quát quá trình quản lý phiên bản

[Cài apt]
   |
   |---> [Hoạt động ổn định?] ---> YES --> 🆗
   |                                |
   |                                NO
   |                                 |
   v                                 v
[Nâng cấp source] ------------> [Test kỹ]
   |
   |---> [Không ổn?] --> [Gỡ bản mới] --> [Cài lại apt]

💡 Lời khuyên

• Luôn backup cấu hình trước khi nâng cấp (/etc/fail2ban)
• Nếu không thực sự cần tính năng mới, nên giữ bản stable từ apt
• Khi test regex, dùng fail2ban-regex với file mẫu, tránh restart dịch vụ thật khi chưa kiểm thử

Ví dụ test regex:

fail2ban-regex /tmp/test.log /etc/fail2ban/filter.d/asterisk-pjsip.conf

🔚 Kết luận

Việc lựa chọn phiên bản Fail2Ban phụ thuộc vào nhu cầu và độ tương thích với hệ thống của bạn. Bản apt phù hợp cho sự ổn định, dễ bảo trì. Bản source phù hợp nếu bạn cần tính năng mới và sẵn sàng xử lý thủ công.

Hãy cẩn thận khi nâng cấp và luôn chuẩn bị sẵn phương án rollback.

Nếu bạn cần mình đính kèm đoạn script Bash để tự động rollback hoặc test regex, hãy để lại bình luận bên dưới!

Chúc bạn bảo mật server vững vàng! 🔐